پنجم سپتامبر ،روز جهانی سمبوسه

پنجم سپتامبر ،روز جهانی سمبوسه

تاریخ 5 سپتامبر به عنوان روز جهانی سمبوسه نام گذاری شده است.

در واقع بر خلاف تصور اغلب افراد سمبوسه اصلیت خود را در هند نگرفته ولی در اواخر هزاره دهم در خاورمیانه به وجود آمده است. این غذا تا قرن ۱۳ و ۱۴ توسط تجار به هند منتقل شد. امروزه، سمبوسه به قدری در هند محبوب است که می‌توان آن‌ را در هر جایی از خانه‌ها تا رستوران‌های شیک و دست‌فروش‌های جاده‌ای پیدا کرد.

در باور کلی این است که این غذا قبل از قرن دهم میلادی در خاورمیانه به وجود آمده است. ابوالفضل بیهقی در تاریخ خود نام این غذا را ذکر کرده است. تجار آسیای مرکزی این غذا را در قرن سیزدهم و چهاردهم به شبه قاره هند وارد کردند. امیر خسرو دهلوی شاعر دربار سلطنت دهلی که شاعر معروف هندی است و به زبان فارسی شعر می‌سروده، نوشته است که نجبا و درباریان غذای سمبو را با گوشت و روغن حیوانی و پیاز و سایر مخلفات طبخ می‌کرده و می‌خورده‌اند.

ابن بطوطه که در قرن چهاردهم میلادی به سفر در نقاط مختلف پرداخته و سفرنامه‌‌ مشهوری هم دارد، نوشته است که در دربار محمد ابن تفلق یک غذای گوشتی به نام سموشک یا سمبوسک تهیه می‌شده است. او ذکر کرده که این غذا عبارت بوده از یک کوفته‌ که لای آن با گوشت، پسته، پیاز، گردو، بادام و ادویه آکنده شده و قبل از وعده غذایی سوم یعنی پلو سرو می‌شده است.

در کتاب عین الاکبری که یک سند تاریخی مغولی مربوط به قرن شانزدهم میلادی است، دستور تهیه‌ قطاب نوشته شده و ذکر شده که مردم هندوستان به آن سمبوسه می‌گویند.

همچنین پیدایش این خوراکی محبوب به پیش از قرن دهم در خاورمیانه بازمی‌گردد و در بسیاری از متون پارسی قرون وسطی از «سانبوساگ» به‌عنوان یکی از بستگان اولیه سمبوسه امروزی و خوراکی‌ای شبیه به شیرینی هرمی‌شکل ایرانی، «سامسا» یاد شده است. پس از آن در قرن سیزدهم یا چهاردهم توسط بازرگانان به هند رفت و سریع به یک میان‌وعده مناسب برای پادشاهان و یک غذای فوق‌العاده محبوب در میان مردم آن تبدیل شد. در خاطرات ضیافت‌های درباری پادشاهان هندی نیز از پذیرایی میهمانان با ظرف‌هایی از نوعی خوراکی مثلثی‌شکل یاد شده است که پر از گوشت چرخ‌کرده، نخود، پسته و بادام بوده است.

پس از آن در کتب غذاشناسی از مثلث‌هایی با مغز گوشت چرخ‌کرده نام برده شد که توسط بازرگانان سیار در اطراف آتش خورده یا در کیسه‌های زینتی به‌عنوان خوراکی برای طول سفر بسته‌بندی می‌شوند. بر اساس این اشارات، بازرگانان دوره‌گرد سمبوسه را از آسیای میانه به شمال آفریقا، شرق آسیا و جنوب آسیا بردند.

در سالیان دور سمبوسه یک غذای خیابانی محبوب در هند، پاکستان، بنگلادش و سریلانکا بود، کم‌کم به سراسر جهان گسترش یافت و امروزه به‌طور فزاینده‌ای در ایالات‌متحده محبوب شده است. با این حال بزرگترین سمبوسه جهان که موفق شد در سال ۲۰۱۷ رکورد جهانی گینس را به نام خود ثبت کند، با وزن ۱۵۳ کیلوگرم در لندن پخته شد. در این سال ۱۲ نفر از داوطلبان یک مؤسسه خیریه اسلامی به‌عنوان راهی برای معرفی مؤسسه خود یک سمبوسه غول پیکر درست و آن را در یک خمره سفارشی در مسجدی واقع در شرق لندن سرخ کردند.

امروزه محبوبیت این خوراکی لذیذ به حدی در سطح جهان فراگیر شده است که روز پنجم سپتامبر هر سال با عنوان روز جهانی سمبوسه گرامی داشته می‌

هر ساله 5 سپتامبر روز جهانی سمبوسه است. در این روز تلاش می‌شود تا مردمی که تا به حال این غذا را نخورده‌اند، یک بار امتحانش کنند تا مشتری پر و پا قرص این اسنک لذیذ شوند.

از خوراکی های معروف ایرانی و بیشتر در جنوب و شرق ایران نظیر هرمزگان و خراسان وبلوچستان و بیشتر در خوزستان پخت‌شده و از آنجا به سایر مناطق برده شده‌است. در طبخ سمبوسه از نان لواش، گوشت قرمز، سبزیجات معطر، سیب زمینی، فلفل سیاه قرمز، ادویه و برخی مواد دیگر که مرتبط با نوع سمبوسه است استفاده می‌شود.

سمبوسه امروزه تقریبا یک غذای جهانی است و در همه کشورها کم و بیش وجود دارد و در رستوران‌های ایرانی و لبنانی یا افغانی در کشورهای خارجی معمولاً وجود دارد.

سمبوسه ابتدا در قدیم یک غذای اصلی در خراسان بوده‌است اما در خراسان سمبوسه را پس از آماده کردن و گذاشتن مواد (کوبیده نخود-پیاز- سبزیجات و گوشت خورد شده) و با تا کردن لایه‌های خمیر روی همدیگر و فشردن، آن را در آب جوش می‌انداختند و آشی درست می‌شد که به آن آش جوش پره یا آش لشخک می‌گفتند اما امروزه به‌جای پختن سمبوسه (جوش پره) در آب، آن را در روغن سرخ می‌کنند و این شیوه امروزه در بیشتر نقاط جهان رایج شده‌است.

اما در جنوب خراسان هنوز هم سمبوسه آب‌پز به عنوان یک آش خوشمزه در روستاها رایج آست. همان‌طور که در تاریخ بیهقی آمده این غذا از دوران بسیار قدیم در خراسان رایج بوده‌است.

سنبوسه واژه‌ای از ریشه فارسی است که شکل تغییریافته واژه پارسی «سنبوسگ» می‌باشد. به دلیل روش تلفظ سنبوسه به صورت (سمبوسه) بعضی از افراد در مورد نام آن اشتباه میکنند.

این واژه با اشکالی مشابه به زبان‌های دیگری چون عربی، هندی، پنجابی، قرقیزی، قزاقی، ازبکی، سومالیایی، بلوچی، انگلیسی، فرانسوی و دیگر زبان‌های جهان راه یافته‌ است

اگر سفر به جنوب داشتید پیشنهاد ما این است که حتما سمبوسه خوزستان را تجربه کنید

خیابان لشکرآباد اهواز مرکز فلافل و سمبوسه ایران است که انواع سمبوسه و فلافل در آن ارائه می شود.