سینه زنی سنتی بوشهری

سینه زنی سنتی بوشهری

سینه زنی سنتی بوشهری نوعی عزاداری منحصر به فرد است و چون از دل برمی آید، بر دل می نشیند.
، عزاداری ماه محرم برای مردم جنوب نه عادت بلکه یک فرهنگ است که ازکودکی درذهن و زبان و سینه آنها ریشه می دواند و تا پایان عمر همراه و همرازشان می ماند.

این عزاداری برای جنوبیها یک سنت است، سنتی که مظهر وحدت و نماد هویت ملی و مذهبی آنهاست و وقتی این شهر در آستانه محرم قرار می گیرد، کودک وپیرش می کوشند تا بیش از پیش و گرم تر از همیشه بر سینه بزنند.

در این مراسم عزاداری با سنج و دمام آغاز می‌شود. سنج و دمام نشانه خبر کردن مردم برای واقعه و رخدادی مهم است.

پس از سنج و دمام بوق به صدا در می‌آید. بوق از جنس شاخ نوعی گوزن است و زیبایی ظاهری خاصی نیز دارد.

پس از چند لحظه دمام‌ها با ریتم خاص به صدا در می‌آیند و سنج‌ها نیز خود را با دمام هماهنگ می‌کنند

سپس همه چیز برای آغاز سینه زنی آماده می‌شود. در سینه زنی سنتی بوشهر، سینه زن‌ها به صورت دایره‌ای حلقه‌ای را تشکیل می‌دهند و به صورت مواج و دایره‌ای به سینه زدن مشغول می‌شوند.

پیشخوان یا سرخوان مراسم نوحه خوانی را شروع می‌کند. در ابتدای مجلس خردسالان و جوانان و دست اندرکاران گرد پیشخوان در وسط محل برگزاری مراسم حلقه‌ای دایره شکل را تشکیل می‌دهند که به آن بر یا بر حیدری می‌گویند.

در مراسم سینه زنی عده‌ای مسئول تنظیم بر‌ها می‌باشند. سینه زن‌ها برای رعایت نظم و فاصله لازم با دست چپ قسمت راست کمر همدیگر را می‌گیرند و با دست راست سینه می‌زنند.

حلقه‌های سینه زنی رفته رفته بزرگتر می‌شود تا جایی که برای دیگر سینه زن‌ها به ترتیب بر‌های جدید ایجاد می‌شود.

سینه زن‌ها که همزمان و با جلو و عقب بردن پا‌ها برای دورخوردن بر سینه‌های خود می‌کوبیدند و با همسرایی در جواب نوحه‌ی پیشخوان او را همراهی می‌کنند. معمولا هنگام همخوانی سینه زده نمی‌شود.

پس از تشکیل چند دور و افزایش نسبی سینه زن ها، نوحه خوان اصلی کار خود را آغاز می‌کند.

نوحه خوان اصلی پس از اجرای چهار یا پنج نوحه مختلف زیرواحد، زمانی که ریتم سینه زنی و نوحه به اوج می‌رسد، پس از حدود ده تا دوازده ضربه سینه زنی با گفتن واحد، دستوری را برای سینه زن‌ها صادر می‌کند.

به پیروی دستور واحد فقط یکبار آن هم با جلو آوردن پا‌های راست به سینه زنی می‌پردازند. به این ترتیب ضربه‌های سینه زنی به نصف تقلیل می‌یابد. پس از واحد نوحه خوانی و سینه زنی به اوج می‌رسد و سینه زنان به ویژه ان‌هایی که در بر‌های داخلی دایره حضور دارند با هم دست‌ها را به سوی بالا دراز کرده و هنگام جلو آوردن پا‌ها با خم نمودن بدن محکم به سینه‌های خود می‌کوبند.

وحه هایی که در آیین عزاداری خوانده می شود باید با حرکات دست و پا همخوانی داشته باشد، از این رو افراد مجرب،حلقه هایی درونی دسته های سینه زننده را تشکیل می دهد که شکلی منحصر به فرد دارد و بیشتر از اشعار غزل و دستگاه چهارگاه در نوحه بوشهری استفاده می شود.

سینه زدن بوشهری در پایان آیینی دارد که برخی آن را ˈیزلهˈ یا ˈحیدریˈ می نامند و دارای ریتم تندی است و جوانان با شرکت در آن، احساسات خود را به نمایش می گذارند.وحه هایی که در آیین عزاداری خوانده می شود باید با حرکات دست و پا همخوانی داشته باشد، از این رو افراد مجرب،حلقه هایی درونی دسته های سینه زننده را تشکیل می دهد که شکلی منحصر به فرد دارد و بیشتر از اشعار غزل و دستگاه چهارگاه در نوحه بوشهری استفاده می شود.

سینه زدن بوشهری در پایان آیینی دارد که برخی آن را ˈیزلهˈ یا ˈحیدریˈ می نامند و دارای ریتم تندی است و جوانان با شرکت در آن، احساسات خود را به نمایش می گذارند.

در شب هفتم ماه محرم و در عزاداری امام حسین (علیه‌السلام) و یاران ایشان در دشت نینوا مراسم سینه‌زنی بوشهری در مسجد امام سجاد (علیه‌السلام) اهواز برگزار شد.

سید خلیل موسوی